Wat mag de belastingontvanger doen?

De belastingontvanger is, zoals de naam zegt, de ambtenaar die bevoegd is om de belastingen te ontvangen. Om die belastingen juist te kunnen innen, heeft hij enkele specifieke bevoegdheden. Wij bekijken wat hij wel, en wat hij niet mag doen.

Ontvanger is zelf verantwoordelijk

De ontvanger moet de belastingen innen. Hij is daar zelf verantwoordelijk voor. Dat betekent dat hij aansprakelijk kan worden gesteld als hij de verschuldigde belastingen niet heeft ingevorderd. Hij kan daar wel aan ontsnappen als hij aantoont dat de niet-invordering niet aan zijn nalatigheid te wijten is. Met andere woorden hij moet bewijzen dat hij alles heeft gedaan wat nodig was, bv. de juiste maatregelen genomen, vervolgingen ingesteld als dat nodig was.

Bij die belangrijke verantwoordelijkheid, horen natuurlijk ook belangrijke bevoegdheden.

Onderzoeksbevoegdheid: zoals de taxatieambtenaar, maar niet helemaal

Net zoals de taxatieambtenaar onderzoek moet kunnen doen om de juiste belasting te kunnen opleggen of om te kunnen controleren of de belastingplichtige zijn aangifte correct heeft ingediend (bv. of hij al zijn inkomsten heeft aangegeven), heeft ook de ontvanger onderzoeksbevoegdheden nodig.

Aangezien de aard van hun taak anders is, zijn hun bevoegdheden uiteraard niet één op één hetzelfde. Ze zijn evenwel gelijkaardig. Zo is de bevoegdheid van de ontvanger soms beperkter, soms ruimer ...

Zijn bevoegdheid is beperkter

Hij mag zijn bevoegdheid enkel gebruiken om de vermogenssituatie van  de belastingschuldigen na te gaan, zodat hij weet bij welke belastingplichtige hij wat en hoe kan invorderen.

Zijn bevoegdheid is ruimer

De ontvanger heeft enkele bijzondere bevoegdheden die er specifiek op gericht zijn de verschuldigde belastingen (makkelijker) te kunnen innen.

Enkele voorbeelden:

de ontvanger kan een (speciaal) dwangbevel uitvaardigen om de belastingplichtige te dwingen binnen de 24 uur te betalen;

hij kan bewarend of uitvoerend beslag laten leggen op de goederen van de belastingschuldige;

hij kan een vereenvoudigd derdenbeslag laten leggen;

hij kan schuldvergelijking toepassen: als de belastingplichtige nog belastingen verschuldigd is aan de schatkist maar tegelijkertijd nog recht heeft op een terugbetaling (van een andere belasting), mag hij dit tegoed inhouden. Het wordt dan afgetrokken van zijn fiscale schuld.

U merkt dat enkele van die maatregelen nogal ver gaan. Daarom mag de ontvanger ook niet zomaar willekeurig te werk gaan. Hij heeft grondige redenen om die maatregelen te mogen toepassen.

Zo moet de schuldvordering zeker en vaststaand zijn. Bewarende maatregelen kunnen dan weer enkel worden genomen in geval van spoedeisendheid. Dit wil zeggen dat er kans bestaat dat de belastingschuldige insolvabel zal worden of zich insolvabel zal maken als er niet snel maatregelen worden genomen. Er moeten dan ook nu maatregelen worden genomen om de latere inning niet in gevaar te brengen.

De ontvanger moet zijn maatregelen motiveren

Alle handelingen van een administratie (niet enkel die van de belastingadministratie), die voor een individueel geval juridische consequenties hebben voor een bepaalde burger, moeten worden gemotiveerd. Dit wordt zo door de wet opgelegd. Doel van deze wet is willekeurige beslissingen van administraties tegengaan.